Asset Publisher
OBSZARY NATURA 2000
OBSZARY NATURA 2000
Obszary Natura 2000 to europejska sieć, której głównym celem jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych i gatunków roślin i zwierząt, które uważa się za cenne (znaczące dla zachowania dziedzictwa przyrodniczego Europy) i zagrożone wyginięciem w skali całej Europy. Aktami prawnymi będącymi podstawą dla tworzenia sieci Natura 2000 są dwie Dyrektywy nazywane Dyrektywą Ptasią i Dyrektywą Siedliskową. Celem przyświecającym powstaniu sieci obszarów Natura 2000 było powstrzymanie wymierania zagrożonych gatunków roślin i zwierząt oraz ochrona różnorodności biologicznej na terenie Europy.
Sieć Natura 2000 tworzą dwa typy obszarów:
¨ obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO), wyznaczone do ochrony populacji dziko występujących ptaków,
¨ specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO), chroniące siedliska przyrodnicze i gatunki roślin i zwierząt.
Na terenie kraju obecnie wyznaczonych jest 145 obszarów ptasich i 849 obszarów siedliskowych. Pokrywają one prawie 20 % powierzchni lądowej kraju.
Obszary Natura 2000 stanowią 40 % gruntów w zarządzie Lasów Państwowych, zajmują ponad 2,8 mln ha.
Przeczytaj więcej o sieci Natura 2000.
Na obszarze Nadleśnictwa Złotoryja znajdują się 4 obszary sieci Natura 2000: 3 specjalne obszaru ochrony siedlisk (SOO) i 1 obszar specjalnej ochrony ptaków (OSO).
¨SOO Góry i Pogórze Kaczawskie PLH020037
¨SOO Ostoja nad Bobrem PLH020054
¨SOO Ostrzyca Proboszczowicka PLH020042
¨OSO Bory Dolnośląskie PLB020005
SOO Góry i Pogórze Kaczawskie PLH020037
Powierzchnia: 35 005,30 ha
Obszar obejmuje jeden z najcenniejszych i najlepiej zachowanych fragmentów Sudetów Zachodnich. Jego bogactwo przyrodnicze związane jest z budową geologiczną. Jest to obszar kluczowy dla gatunków bazyfilnych i neutrofilnych. Ostoja swoim zasięgiem obejmuje większą część Pogórza Kaczawskiego oraz Gór Kaczawskich, a także Góry Ołowiane.
Góry Kaczawskie należą do gór niskich (najwyższym szczytem jest Skopiec 726 m n.p.m.), ale charakteryzują się skomplikowaną budową geologiczną i urozmaiconą rzeźbą, która jest wynikiem m.in. procesów erozyjnych. Góry te tworzą dwa pasma oddzielone głęboko wciętą doliną Kaczawy. Budują je krystaliczne wapienie dewońskie, kwarcyty, łupki oraz skały wulkaniczne (porfiry i keratofiry). Obszar obejmuje wschodnią część głównego grzbietu, na wschód od doliny Kaczawy oraz 2 enklawy ze stanowiskami cennych zbiorowisk leśnych. Obszar jest w znacznej części zalesiony. Pozostałe fragmenty wykorzystywane są jako łąki, pastwiska i inne tereny zagospodarowane.
Celem ochrony obszaru jest utrzymanie unikatowego w Polsce południowo-zachodniej zespołu siedlisk naturalnych i półnaturalnych typowych dla niższych położeń górskich, wraz z charakterystycznymi dla nich gatunkami flory i fauny. Na terenie obszaru stwierdzono występowanie 25 typów siedlisk przyrodniczych, wśród których szczególne znaczenie dla zachowania siedlisk na Dolnym Śląsku mają: *9810 jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach, *91I0 ciepłolubne dąbrowy, 9150 ciepłolubne buczyny storczykowe, 9190 kwaśne dąbrowy śródlądowe, 9130 żyzne buczyny i inne. Ponad 5 % powierzchni zajmują niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (6510) oraz grądy środkowoeuropejskie (9170). Odnotowano tu 18 gatunków z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Obszar jest jednym z dwóch najważniejszych powołanych dla ochrony gatunków roślin objętych programem Natura 2000 na Dolnym Śląsku. Znajduje się tu jedyne znane obecnie w Polsce stanowisko włosocienia delikatnego (Trichomanes speciosum), połowa dolnośląskiej populacji obuwika pospolitego (Cypripedium calceolus) oraz około 9 % populacji zanokcicy serpentynowej (Asplenium adulterinum) w Polsce. Do najważniejszych ssaków należą nietoperze: mopek, nocek łydkowłosy, nocek Bechsteina oraz nocek duży. Jaskinie Góry Połom są jednym z największych zimowisk nietoperzy w Polsce – regularnie odnotowuje się tu do 400 hibernujących osobników z 12 gatunków. Ponadto występują tu bóbr, wydra, traszka grzebieniasta, minóg strumieniowy, a z bezkręgowców modraszkowate i pachnica dębowa.
Obszar obejmuje powierzchnię ponad 6 860 ha gruntów leśnych w zarządzie Nadleśnictwa Złotoryja.
Dla tego obszaru ustanowiono plan zadań ochronnych wprowadzony Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 29 września 2014 r.
"Żyzne buczyny i skały z roślinnością kalcyfilną w rezerwacie Góra Miłek.
SOO Ostrzyca Proboszczowicka PLH020042
Powierzchnia: 74,0 ha
Obszar prawie w całości położony jest w granicach Nadleśnictwa Złotoryja. Obejmuje on izolowane wzgórze o stromych stokach i ostro zarysowanym wierzchołku Ostrzycy Proboszczowickiej. Celem ochrony tego obszaru jest zachowanie unikatowej kolonii roślinności kserotermicznej, jednej z nielicznych tak dobrze zachowanych w Sudetach, z doskonale wykształconym kompleksem siedlisk naskalnych (w tym lasów stokowych) oraz towarzyszącą im fauną i florą.
Cały niemal obszar (poza najwyższymi partiami o wystawie południowej) pokryty jest przez zbiorowiska leśne. Mimo niewielkich rozmiarów obszar jest bardzo cenny dla ochrony różnorodności. Większość jego powierzchni pokrywają grądy środkowoeuropejskie (9170). Najcenniejsze walory przyrodnicze znajdują się w partii szczytowej, w rezerwacie Ostrzyca Proboszczowicka, w którym występują doskonale rozwinięte lasy klonowo-lipowe (*9180), siedliska związane z bazaltowymi skałami (8220), gołoborza krzemianowe (8150) z dobrze zachowaną florą i fauną. Występują tu również rzadkie i chronione gatunki roślin naczyniowych oraz motyli – dwa znich zaliczane sa do szczególnie cennych: Aplota nigricans ma tu jedyne znane stanowisko na Dolnym Śląsku, a Bryotropha basaltinella – jedyne odnalezione w Polsce.
Zagrożeniem dla obszaru jest intensywny ruch turystyczny oraz wandalizm (wydeptywanie siedlisk, zaśmiecanie terenu , palenia ognisk).
Fot. Grzegorz Bobrowicz
SOO Ostoja nad Bobrem PLH020054
Powierzchnia: 15 373,0 ha
Obszar obejmuje przełomową doliną rzeki Bóbr na odcinku od Siedlęcina do Lwówka Śląskiego. Skomplikowana budowa geologiczna oraz występowanie licznych jarów i wąwozów utworzonych przez boczne dopływy Bobru sprawia, że w ostoi wykształcają się różnorodne siedliska, w których wiele gatunków roślin i zwierząt o bardzo odmiennych wymaganiach ekologicznych znajduje dla siebie dogodne warunki. W pokryciu terenu dominują lasy oraz łąki i pastwiska.
Na terenie obszaru występuje 13 rodzajów siedlisk przyrodniczych, a wśród nich kluczowe są: 9170 grąd środkowoeuropejski, *9180 stokowe lasy klonowo-lipowe, *91E0 lasy łęgowe, 6510 świeże łąki użytkowane ekstensywnie, *6210 murawy kserotermiczne oraz *6230 murawy bliźniczkowe. W obszarze duże znaczenie mają także zbiorowiska z udziałem rzadkich i chronionych gatunków paproci: zanokcicy północnej oraz częstszej paprotki zwyczajnej, wykształcające się na wychodniach skalnych i zaliczane do siedliska 8220. Ponadto z rzekami związane są zbiorowiska włosieniczników (3260) oraz ziołorośla nadrzeczne (6430).
Standardowy Formularz Danych podaje 11 gatunków z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej, występujących w tym obszarze. Do kluczowych można zaliczyć nietoperze: mopka i nocka dużego oraz populacje modraszkowatych – modraszka telejusa, modraszka nausitousa oraz czerwończyka nieparka. Ponadto ostoja jest miejscem bytowania dwóch gatunków płazów – traszki grzebieniastej i kumaka nizinnego. W samej rzece Bóbr stwierdzono występowanie 4 gatunków ryb: minoga strumieniowego, głowacza białopłetwego, piskorza i różanki.
W Nadleśnictwie Złotoryja obszar obejmuje powierzchnię prawie 220 ha gruntów położonych na terenie leśnictwa Proboszczów.
Dla tego obszaru ustanowiono plan zadań ochronnych wprowadzony Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 23 września 2014 r.
OSO Bory Dolnośląskie PLB020005
Powierzchnia: 172 093,4 ha
Obszar stanowi jeden z największych kompleksów leśnych położonych w dorzeczu Odry. Celem ochrony jest utrzymanie i poprawa stanu populacji ptaków uznanych za przedmiot ochrony w obszarze. Tereny leśne zajmują niemal 75 % powierzchni obszaru. Dominują tu ubogie siedliska borowe głównie z sosną w drzewostanie, przy niewielkiej domieszce dębu bezszypułkowego, brzozy, buka i świerka. Urozmaicenie krajobrazu stanowią liczne stawy, niektóre porośnięte szuwarami. Spośród biotopów otwartych na szczególną uwagę zasługują także rozległe powierzchnie wrzosowisk występujące na (istniejących i byłych) poligonach wojskowych.
Występuje tu co najmniej 19 gatunków ptaków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 9 gatunków z Polskiej czerwonej Księgi. Jest to najważniejsza krajowa ostoja dwóch gatunków sów: włochatki i sóweczki. Ponadto to także najważniejsza w Polsce południowo-zachodniej ostoja głuszca, kani czarnej, bielika, żurawia, lelka i lerki, a także jedno z ważniejszych w regionie lęgowisk łabędzia krzykliwego. Z innych występujących tu gatunków ptaków, wymienić można chociażby bociana czarnego, cietrzewia, dzięcioła zielonosiwego oraz puchacza.
Bielik. Fot. Grzegorz Bobrowicz
Obszar obejmuje powierzchnię ponad 4 040 ha gruntów leśnych w zarządzie Nadleśnictwa Złotoryja.
Dla tego obszaru ustanowiono plan zadań ochronnych wprowadzony Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 21 maja 2014 r.
Asset Publisher
World Wetland Day, czyli Światowy Dzień Mokradeł
World Wetland Day, czyli Światowy Dzień Mokradeł
"Lasy dla mokradeł - ochrona siedlisk hydrologicznych na obszarach cennych przyrodniczo"
Adaptacja do zmian klimatu na nizinach
Adaptacja do zmian klimatu w górach
Złotoryjskie mokradła
Autor zdjęcia - CKPŚ
Jakub Lisowski - Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych
Już w najbliższą niedzielę obchodzimy World Wetland Day, czyli Światowy Dzień Mokradeł!
Lasy Państwowe od wielu lat realizują szereg bardzo ważnych inicjatyw służących bagnom, mokradłom i terenom podmokłym, jak również ochronie szeroko rozumianych zasobów wodnych w polskich lasach. W ramach projektów małej retencji w ostatnich latach leśnicy zbudowali na zarządzanych przez siebie terenach 9500 polderów, zastawek i progów zwalniających, zatrzymujących wodę w lesie.
„Bagna dla naszej wspólnej przyszłości” to hasło tegorocznej edycji Światowego Dnia Mokradeł, które w dobie zmiany klimatu i okresowej suszy w polskich lasach leśnicy powtarzają od lat. To oni, jako przyrodnicy, prowadząc wielofunkcyjną gospodarkę leśną mają świadomość tego, jak cennym zasobem w środowisku leśnym jest woda.
– Wychodząc z propozycją objęcia szczególną ochroną 17% powierzchni Lasów Państwowych – czyli obszaru 1,2 mln ha będących w zarządzie PGL LP, leśnicy ujęli w tym zestawieniu wiele cennych przyrodniczo siedlisk, w tym także mokradłowych.
Bo lasy to bardzo skomplikowane ekosystemy, które dziś, w dobie zmian klimatu, wymagają szczególnej uwagi i troski, wyrażonej indywidualnym podejściem
i dostosowaniem prowadzonych działań gospodarczych do warunków przyrodniczych
i klimatycznych. – powiedział Witold Koss dyrektor generalny Lasów Państwowych.
W ramach projektów małej retencji leśnicy realizują szereg zadań służących gromadzeniu i zatrzymywaniu wody w lesie oraz spowolnieniu jest powierzchniowego spływu:
• Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu
– mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych, zwany
też projektem małej retencji nizinnej. Projekt stanowi obecnie kontynuację działań realizowanych przez leśników od 2007 roku, których celem jest wzmocnienie odporności nizinnych ekosystemów leśnych na zagrożenia powodowane zmianą klimatu poprzez realizację kompleksowych działań retencyjnych i przeciwerozyjnych. Projekt ma również na celu minimalizację negatywnych skutków naturalnych zjawisk pogodowych
i klimatycznych, jak choćby susze, pożary czy też powodzie i podtopienia.
• Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu
– mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach górskich, zwany też małą retencją górską. W ramach projektu realizowane są zadania zbliżone do zakresu wpisującego się w małą retencję nizinną, aczkolwiek z uwagi na lokalizację projektu – tereny górskie – projekt bezpośrednio wpływa ma wzmocnienie górskich ekosystemów leśnych. Projekt m.in. minimalizuje negatywne skutki intensywnych i długotrwałych opadów atmosferycznych, ekstremalnego przepływu wód w korytach, spływów powierzchniowych oraz niezwykle destrukcyjnego działania wód wezbraniowych.
Lasy Państwowe prowadzą również projekt „Lasy dla mokradeł – ochrona siedlisk hydrogenicznych na obszarach cennych przyrodniczo”. Jego najważniejszym celem jest przywrócenie funkcji lub utrzymanie stanu bagien, torfowisk i innych terenów podmokłych pozostających w zarządzie PGL LP na obszarach Sieci Natura 2000 i poza nimi. Projekt został uwzględniony w wykazie planowanych operacji o znaczeniu strategicznym w Programie Operacyjnym FEnIKS. Projekt opiera się o współpracę jednostek LP (ponad 120 nadleśnictw) z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetem Przyrodniczym w Poznaniu oraz z Centrum Ochrony Mokradeł.
– O tym, że bez wody nie ma życia – zarówno dla przyrody, jak i dla człowieka, wiedzą wszyscy, jednakże w kwestiach edukacji przyrodniczej, dotyczącej cennych ekosystemów bagiennych i mokradeł, mamy jeszcze wiele do zrobienia. Tereny podmokłe to bardzo często unikalne miejsca występowania chronionych gatunków flory i fauny, dom dla wielu owadów oraz ostoje populacji ptaków – dodaje dyrektor Koss.
Leśnicy dbają o mokradła i tereny bagienne nie tylko od święta! Każdego roku,
w ramach zajęć edukacyjnych prowadzonych przez leśników, tysiące osób: dzieci, młodzieży i ludzi dorosłych, poznają niezwykły świat ekosystemów leśnych, których funkcjonowanie jest uzależnione od wody. Lasy to niezwykle złożone i bardzo wrażliwe obiekty przyrodnicze, w których niedobór lub brak wody objawiają się na wiele sposobów: od zanikania określonych gatunków roślin i zwierząt, po osłabienie, choroby i zamieranie całych fragmentów lasów. Świadomość zagrożeń, które niesie ze sobą zmiana klimatu
i to jak możemy starać się im przeciwdziałać, łagodząc jej skutki, to zagadnienia, na które edukatorzy leśni starają się uwrażliwić jak największe grono odbiorców.
Leśnicy postrzegają lasy ekosystemowo, jako swoiste systemy „naczyń połączonych”. Oznacza to nic innego jak to, że lasy to nie tylko drzewa, ale też m.in. rezerwuar zasobów wodnych, tworzących każdorazowo unikalne, leśne mikroklimaty, warunkujący wilgotność siedlisk, a co za tym idzie – kształtujący bogactwo przyrodnicze danego obszaru.
Bartłomiej Barański
Biuro Prasowe
Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych
e-mail: bartlomiej.baranski@lasy.gov.pl
www.facebook.com/LasyPanstwowe
