Asset Publisher
OBSZARY NATURA 2000
OBSZARY NATURA 2000
Obszary Natura 2000 to europejska sieć, której głównym celem jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych i gatunków roślin i zwierząt, które uważa się za cenne (znaczące dla zachowania dziedzictwa przyrodniczego Europy) i zagrożone wyginięciem w skali całej Europy. Aktami prawnymi będącymi podstawą dla tworzenia sieci Natura 2000 są dwie Dyrektywy nazywane Dyrektywą Ptasią i Dyrektywą Siedliskową. Celem przyświecającym powstaniu sieci obszarów Natura 2000 było powstrzymanie wymierania zagrożonych gatunków roślin i zwierząt oraz ochrona różnorodności biologicznej na terenie Europy.
Sieć Natura 2000 tworzą dwa typy obszarów:
¨ obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO), wyznaczone do ochrony populacji dziko występujących ptaków,
¨ specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO), chroniące siedliska przyrodnicze i gatunki roślin i zwierząt.
Na terenie kraju obecnie wyznaczonych jest 145 obszarów ptasich i 849 obszarów siedliskowych. Pokrywają one prawie 20 % powierzchni lądowej kraju.
Obszary Natura 2000 stanowią 40 % gruntów w zarządzie Lasów Państwowych, zajmują ponad 2,8 mln ha.
Przeczytaj więcej o sieci Natura 2000.
Na obszarze Nadleśnictwa Złotoryja znajdują się 4 obszary sieci Natura 2000: 3 specjalne obszaru ochrony siedlisk (SOO) i 1 obszar specjalnej ochrony ptaków (OSO).
¨SOO Góry i Pogórze Kaczawskie PLH020037
¨SOO Ostoja nad Bobrem PLH020054
¨SOO Ostrzyca Proboszczowicka PLH020042
¨OSO Bory Dolnośląskie PLB020005
SOO Góry i Pogórze Kaczawskie PLH020037
Powierzchnia: 35 005,30 ha
Obszar obejmuje jeden z najcenniejszych i najlepiej zachowanych fragmentów Sudetów Zachodnich. Jego bogactwo przyrodnicze związane jest z budową geologiczną. Jest to obszar kluczowy dla gatunków bazyfilnych i neutrofilnych. Ostoja swoim zasięgiem obejmuje większą część Pogórza Kaczawskiego oraz Gór Kaczawskich, a także Góry Ołowiane.
Góry Kaczawskie należą do gór niskich (najwyższym szczytem jest Skopiec 726 m n.p.m.), ale charakteryzują się skomplikowaną budową geologiczną i urozmaiconą rzeźbą, która jest wynikiem m.in. procesów erozyjnych. Góry te tworzą dwa pasma oddzielone głęboko wciętą doliną Kaczawy. Budują je krystaliczne wapienie dewońskie, kwarcyty, łupki oraz skały wulkaniczne (porfiry i keratofiry). Obszar obejmuje wschodnią część głównego grzbietu, na wschód od doliny Kaczawy oraz 2 enklawy ze stanowiskami cennych zbiorowisk leśnych. Obszar jest w znacznej części zalesiony. Pozostałe fragmenty wykorzystywane są jako łąki, pastwiska i inne tereny zagospodarowane.
Celem ochrony obszaru jest utrzymanie unikatowego w Polsce południowo-zachodniej zespołu siedlisk naturalnych i półnaturalnych typowych dla niższych położeń górskich, wraz z charakterystycznymi dla nich gatunkami flory i fauny. Na terenie obszaru stwierdzono występowanie 25 typów siedlisk przyrodniczych, wśród których szczególne znaczenie dla zachowania siedlisk na Dolnym Śląsku mają: *9810 jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach, *91I0 ciepłolubne dąbrowy, 9150 ciepłolubne buczyny storczykowe, 9190 kwaśne dąbrowy śródlądowe, 9130 żyzne buczyny i inne. Ponad 5 % powierzchni zajmują niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (6510) oraz grądy środkowoeuropejskie (9170). Odnotowano tu 18 gatunków z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Obszar jest jednym z dwóch najważniejszych powołanych dla ochrony gatunków roślin objętych programem Natura 2000 na Dolnym Śląsku. Znajduje się tu jedyne znane obecnie w Polsce stanowisko włosocienia delikatnego (Trichomanes speciosum), połowa dolnośląskiej populacji obuwika pospolitego (Cypripedium calceolus) oraz około 9 % populacji zanokcicy serpentynowej (Asplenium adulterinum) w Polsce. Do najważniejszych ssaków należą nietoperze: mopek, nocek łydkowłosy, nocek Bechsteina oraz nocek duży. Jaskinie Góry Połom są jednym z największych zimowisk nietoperzy w Polsce – regularnie odnotowuje się tu do 400 hibernujących osobników z 12 gatunków. Ponadto występują tu bóbr, wydra, traszka grzebieniasta, minóg strumieniowy, a z bezkręgowców modraszkowate i pachnica dębowa.
Obszar obejmuje powierzchnię ponad 6 860 ha gruntów leśnych w zarządzie Nadleśnictwa Złotoryja.
Dla tego obszaru ustanowiono plan zadań ochronnych wprowadzony Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 29 września 2014 r.
"Żyzne buczyny i skały z roślinnością kalcyfilną w rezerwacie Góra Miłek.
SOO Ostrzyca Proboszczowicka PLH020042
Powierzchnia: 74,0 ha
Obszar prawie w całości położony jest w granicach Nadleśnictwa Złotoryja. Obejmuje on izolowane wzgórze o stromych stokach i ostro zarysowanym wierzchołku Ostrzycy Proboszczowickiej. Celem ochrony tego obszaru jest zachowanie unikatowej kolonii roślinności kserotermicznej, jednej z nielicznych tak dobrze zachowanych w Sudetach, z doskonale wykształconym kompleksem siedlisk naskalnych (w tym lasów stokowych) oraz towarzyszącą im fauną i florą.
Cały niemal obszar (poza najwyższymi partiami o wystawie południowej) pokryty jest przez zbiorowiska leśne. Mimo niewielkich rozmiarów obszar jest bardzo cenny dla ochrony różnorodności. Większość jego powierzchni pokrywają grądy środkowoeuropejskie (9170). Najcenniejsze walory przyrodnicze znajdują się w partii szczytowej, w rezerwacie Ostrzyca Proboszczowicka, w którym występują doskonale rozwinięte lasy klonowo-lipowe (*9180), siedliska związane z bazaltowymi skałami (8220), gołoborza krzemianowe (8150) z dobrze zachowaną florą i fauną. Występują tu również rzadkie i chronione gatunki roślin naczyniowych oraz motyli – dwa znich zaliczane sa do szczególnie cennych: Aplota nigricans ma tu jedyne znane stanowisko na Dolnym Śląsku, a Bryotropha basaltinella – jedyne odnalezione w Polsce.
Zagrożeniem dla obszaru jest intensywny ruch turystyczny oraz wandalizm (wydeptywanie siedlisk, zaśmiecanie terenu , palenia ognisk).
Fot. Grzegorz Bobrowicz
SOO Ostoja nad Bobrem PLH020054
Powierzchnia: 15 373,0 ha
Obszar obejmuje przełomową doliną rzeki Bóbr na odcinku od Siedlęcina do Lwówka Śląskiego. Skomplikowana budowa geologiczna oraz występowanie licznych jarów i wąwozów utworzonych przez boczne dopływy Bobru sprawia, że w ostoi wykształcają się różnorodne siedliska, w których wiele gatunków roślin i zwierząt o bardzo odmiennych wymaganiach ekologicznych znajduje dla siebie dogodne warunki. W pokryciu terenu dominują lasy oraz łąki i pastwiska.
Na terenie obszaru występuje 13 rodzajów siedlisk przyrodniczych, a wśród nich kluczowe są: 9170 grąd środkowoeuropejski, *9180 stokowe lasy klonowo-lipowe, *91E0 lasy łęgowe, 6510 świeże łąki użytkowane ekstensywnie, *6210 murawy kserotermiczne oraz *6230 murawy bliźniczkowe. W obszarze duże znaczenie mają także zbiorowiska z udziałem rzadkich i chronionych gatunków paproci: zanokcicy północnej oraz częstszej paprotki zwyczajnej, wykształcające się na wychodniach skalnych i zaliczane do siedliska 8220. Ponadto z rzekami związane są zbiorowiska włosieniczników (3260) oraz ziołorośla nadrzeczne (6430).
Standardowy Formularz Danych podaje 11 gatunków z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej, występujących w tym obszarze. Do kluczowych można zaliczyć nietoperze: mopka i nocka dużego oraz populacje modraszkowatych – modraszka telejusa, modraszka nausitousa oraz czerwończyka nieparka. Ponadto ostoja jest miejscem bytowania dwóch gatunków płazów – traszki grzebieniastej i kumaka nizinnego. W samej rzece Bóbr stwierdzono występowanie 4 gatunków ryb: minoga strumieniowego, głowacza białopłetwego, piskorza i różanki.
W Nadleśnictwie Złotoryja obszar obejmuje powierzchnię prawie 220 ha gruntów położonych na terenie leśnictwa Proboszczów.
Dla tego obszaru ustanowiono plan zadań ochronnych wprowadzony Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 23 września 2014 r.
OSO Bory Dolnośląskie PLB020005
Powierzchnia: 172 093,4 ha
Obszar stanowi jeden z największych kompleksów leśnych położonych w dorzeczu Odry. Celem ochrony jest utrzymanie i poprawa stanu populacji ptaków uznanych za przedmiot ochrony w obszarze. Tereny leśne zajmują niemal 75 % powierzchni obszaru. Dominują tu ubogie siedliska borowe głównie z sosną w drzewostanie, przy niewielkiej domieszce dębu bezszypułkowego, brzozy, buka i świerka. Urozmaicenie krajobrazu stanowią liczne stawy, niektóre porośnięte szuwarami. Spośród biotopów otwartych na szczególną uwagę zasługują także rozległe powierzchnie wrzosowisk występujące na (istniejących i byłych) poligonach wojskowych.
Występuje tu co najmniej 19 gatunków ptaków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 9 gatunków z Polskiej czerwonej Księgi. Jest to najważniejsza krajowa ostoja dwóch gatunków sów: włochatki i sóweczki. Ponadto to także najważniejsza w Polsce południowo-zachodniej ostoja głuszca, kani czarnej, bielika, żurawia, lelka i lerki, a także jedno z ważniejszych w regionie lęgowisk łabędzia krzykliwego. Z innych występujących tu gatunków ptaków, wymienić można chociażby bociana czarnego, cietrzewia, dzięcioła zielonosiwego oraz puchacza.
Bielik. Fot. Grzegorz Bobrowicz
Obszar obejmuje powierzchnię ponad 4 040 ha gruntów leśnych w zarządzie Nadleśnictwa Złotoryja.
Dla tego obszaru ustanowiono plan zadań ochronnych wprowadzony Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 21 maja 2014 r.
Asset Publisher
KAMPANIA STOP POŻAROM TRAW
KAMPANIA STOP POŻAROM TRAW
Wypalanie traw prowadzi do nieodwracalnych, niekorzystnych zmian w środowisku naturalnym – ziemia wyjaławia się, zahamowany zostaje bardzo pożyteczny, naturalny rozkład resztek roślinnych oraz asymilacja azotu z powietrza.
W 2023 roku w Polsce strażacy interweniowali 21 206 razy przy pożarach traw i nieużytków rolnych, w tym na terenie województwa:
- DOLNOŚLĄSKIE: 2202
- KUJAWSKO-POMORSKIE: 993
- LUBELSKIE: 1116
- LUBUSKIE: 655
- ŁÓDZKIE: 1335
- MAŁOPOLSKIE: 1378
- MAZOWIECKIE: 3376
- OPOLSKIE: 576
- PODKARPACKIE: 1196
- PODLASKIE: 587
- POMORSKIE: 949
- ŚLĄSKIE: 1693
- ŚWIĘTOKRZYSKIE: 1204
- WARMIŃSKO-MAZURSKIE: 1007
- WIELKOPOLSKIE: 1714
- ZACHODNIOPOMORSKIE: 1225
Najwięcej pożarów traw i nieużytków w 2023 roku miało miejsce w miesiącach: marcu: 3632, lipcu: 3628 i czerwcu: 2985. W skali roku liczba jest następująca:
- Styczeń: 515
- Luty: 405
- Marzec: 3632
- Kwiecień: 2514
- Maj: 2604
- Czerwiec: 2985
- Lipiec: 3628
- Sierpień: 2504
- Wrzesień: 1500
- Październik: 589
- Listopad: 172
- Grudzień: 158
Niestety w 2023 roku w pożarach traw i nieużytków, odnotowano:
- Liczba ofiar śmiertelnych: 3
- Liczba osób rannych: 36
- Zużyto wody: 58 629 m3 (58 629 431 l)
- Powierzchnia: 5 774 ha (57,7 km2)
- Suma strat popożarowych: 68 992 900 PLN
- Średni czas trwania akcji: 56 min. i 36 s.
- Wyjazd do pożarów traw średnio co 10 min.
Kampania społeczna Państwowej Straży Pożarnej „Stop Pożarom Traw” rozpoczyna się od 1 marca. Już od wielu lat przełom zimy, wiosny oraz przedwiośnie to okresy, w których wyraźnie wzrasta liczba pożarów łąk i nieużytków. Wiele osób wypala trawy i nieużytki rolne, tłumacząc swoje postępowanie chęcią użyźniania gleby. Od pokoleń wśród wielu ludzi panuje bowiem przekonanie, że spalenie trawy spowoduje szybszy i bujniejszy jej odrost, a tym samym przyniesie korzyści ekonomiczne. Jest to jednak całkowicie błędne myślenie. Rzeczywistość wskazuje, że wypalanie traw prowadzi do nieodwracalnych, niekorzystnych zmian w środowisku naturalnym – ziemia wyjaławia się, zahamowany zostaje bardzo pożyteczny, naturalny rozkład resztek roślinnych oraz asymilacja azotu z powietrza. Do atmosfery przedostaje się szereg związków chemicznych będących truciznami zarówno dla ludzi jak i zwierząt. Wypalanie traw jest również przyczyną wielu pożarów, które niejednokrotnie prowadzą niestety także do wypadków śmiertelnych. Rocznie w tego rodzaju zdarzeniach śmierć ponosi kilkanaście osób.
Ziemia jest tylko jedna... Pamiętaj #stoppozaromtraw
Obszary zeszłorocznej wysuszonej roślinności, która ze względu na występujące w tym czasie okresy wegetacji stanowi doskonałe podłoże palne, co w zestawieniu z dużą aktywnością czynnika ludzkiego w tym sektorze, skutkuje gwałtownym wzrostem pożarów. Za ponad 94% przyczyn ich powstania odpowiedzialny jest człowiek.
W rozprzestrzenianiu ognia pomaga także wiatr. Osoby, które wbrew logice decydują się na wypalanie traw, przekonane są że w pełni kontrolują sytuację i w razie potrzeby, w porę zareagują. Niestety mylą się i czasami kończy się to tragedią. W przypadku gwałtownej zmiany jego kierunku, pożary bardzo często wymykają się spod kontroli i przenoszą na pobliskie lasy i zabudowania. Niejednokrotnie w takich pożarach ludzie tracą dobytek całego życia. Występuje rów¬nież bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi.
Ci, którzy mimo wszystko chcą ryzykować, muszą również liczyć się z konsekwencjami:
- O tym, że postępowanie takie jest niedozwolone mówi m.in. ustawa z dnia 1 września 2022 roku w ustawie o ochronie przyrody dodany został przepis Art. 130a. który mówi, że osoba, która usuwa roślinność przez wypalanie z gruntów rolnych, obszarów kolejowych, pasów przydrożnych, trzcinowisk lub szuwarów podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny do 30 000 złotych.
Art. 130a. [Kara za wypalanie roślinności] pkt. 1. Kto usuwa roślinność przez wypalanie z gruntów rolnych, obszarów kolejowych, pasów przydrożnych, trzcinowisk lub szuwarów, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny do 30 000 złotych. - Art. 30 ust. 3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2017 r. Nr 12, poz. 59 z późn. zm.);
„w lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w szczególności:
- rozniecenia ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego, korzystania z otwartego płomienia, wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych”. - Za wykroczenia tego typu grożą surowe sankcje: Art. 82 ustawy z dnia 20 maja 1971r. Kodeksu wykroczeń (Dz. U. z 2018 r., poz. 618 z późn. zm.)
- kara aresztu, nagany lub grzywny, której wysokość w myśl art. 24, § 1 może wynosić od 20 do 5000 zł. Art. 163. § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 2017r. poz. 2204 z późn. zm.) stanowi: „Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać pożaru, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”.
Pożary nieużytków, z uwagi na ich charakter i zazwyczaj duże rozmiary, angażują znaczną liczbę sił i środków straży pożarnych.
Każda interwencja to poważny wydatek finansowy. Strażacy zaangażowani w akcję gaszenia pożarów traw, łąk i nieużytków, w tym samym czasie mogą być potrzebni do ratowania życia i mienia ludzkiego w innym miejscu. Może się zdarzyć, że przez lekkomyślność ludzi nie dojadą z pomocą na czas tam, gdzie będą naprawdę potrzebni.
POŻARY TRAW - argumenty
- Pożary traw powodują spustoszenie dla flory i fauny. Płoną nie tylko rośliny, w tym cenne, chronione gatunki, ale i zwierzęta: jeże, lisy, zające schowane w bruździe, płazy, gady, nawet sarny, dziki, które w tym czasie przebywały na powierzchni. Płomienie niszczą miejsca bytowania tych zwierząt, w tym m.in. bażantów, kuropatw, zajęcy, czy saren.
- Przed pożarem nie uchronią się uciekające zwierzęta. Wiatr przenosi płomienie z prędkością do 20 km / godz!!! Tymczasem chociażby jeże nie poruszają się z taką prędkością. Małe zające przywierają do ziemi ze strachu i nie uciekają. Te, które zrywają się do ucieczki, wpadają w popłoch, tracą orientację i często wbiegają prosto w płomienie.
- Niszczone są miejsca lęgowe wielu gatunków gnieżdżących się na ziemi i w krzewach. Palą się również gniazda już zasiedlone, a zatem z jajkami lub pisklętami, np. tak lubianych przez nas wszystkich skowronków, czajek.
- Dym uniemożliwia pszczołom i trzmielom oblatywanie łąk. Owady giną w płomieniach, co powoduje zmniejszenie liczby zapylonych kwiatów, a w konsekwencji obniżenie plonów roślin, z których korzystają także ludzie.
- Przy wypalaniu giną mrówki. Jedna ich kolonia może zniszczyć do 4 mln szkodliwych owadów rocznie. Mrówki zjadając resztki roślinne i zwierzęce ułatwiają rozkład masy organicznej oraz wzbogacają warstwę próchnicy, „przewietrzają” glebę. Podobnymi sprzymierzeńcami w walce ze szkodnikami są biedronki, zjadające mszyce.
- Ogień uśmierca wiele pożytecznych zwierząt bezkręgowych, m.in. dżdżownice (które mają pozytywny wpływ na strukturę gleby i jej właściwości), pająki, wije, owady (drapieżne i pasożytnicze).
- Łąka po pożarze regeneruje się przez kilka lat, natomiast odtworzenie pokładów torfu wymaga wielu wieków.
- Ogień z łąk przenosi się na pobliskie lasy. Niszcząc młode drzewa, a te dojrzałe i starodrzewy poważnie uszkadzając. Każdego roku dochodzi .do kilkunastu tego typu pożarów. Coraz cieplejsze i suchsze wiosny powodują, że to potencjalne niebezpieczeństwo coraz bardziej przekłada się na realne.
- Umyślne wypalanie traw, to również wysokie koszty i straty materialne. Strażacy oszacowali, że w ubiegłym roku poniesione straty wyniosły niemal 41 mln zł. Natomiast podczas akcji ratowniczych związanych z gaszeniem nieużytków zużyto 183 413 171 l wody, co odpowiada pojemności 49 basenów olimpijskich. W tym samym czasie Lasy Państwowe wydają rocznie 100 mln złotych na ochronę przeciwpożarową.
- Wypalanie łąk a kleszcze: Owszem, na powierzchni wypalanej łąki także giną kleszcze, jednak te możemy znaleźć także w lesie, czy na trawniku w środku miasta. Jednak szkody, jakie przynosi wypalanie, są nieporównywalnie większe dlatego nie można tego rozważać w kwestiach “korzyści” nawet pod kątem braku obecności kleszczy na tym fragmencie ziemi. Ilość kleszczy jest związana w znacznie większym stopniu przez brak długotrwałych, mroźnych zim, ilość żywicieli, które je przenoszą (czyli także człowiek, ale i zwierzęta domowe) itp. a nie tylko przez ilość nieużytków.
