Wydawca treści
Biegi na orientację
Lubisz biegać, ale znudziło ci się bicie rekordów prędkości? Spróbuj czegoś nowego. W biegach na orientacje równie ważna co sprawne nogi i płuca jest głowa.
O co chodzi w biegu na orientację? O jak najszybsze przebycie określonej trasy wyznaczonej punktami kontrolnymi. Którędy zawodnik pokona dystans pomiędzy kolejnymi punktami, zależy tylko od niego: jego sprawności poruszania się w terenie, zmysłu orientacji i strategii. Do pomocy ma - coraz bardziej zapomniane w dzisiejszych czasach nawigacji satelitarnych - mapę i kompas. Żeby ukończyć zawody, musi zaliczyć wszystkie punkty w odpowiedniej kolejności. Swoją obecność w tych miejscach potwierdza na karcie startowej lub, coraz częściej, na specjalnym chipie.
Historia z armią w tle
Biegi na orientację wywodzą się ze Skandynawii. Pierwsze zawody zorganizowano jeszcze w XIX w. w Norwegii. Początkowo dyscyplina cieszyła się niewielkim zainteresowaniem i startowali w niej głównie wojskowi. Dla cywilów, w czasach gdy sport nie był tak popularny, jak dziś, pokonanie dwudziestokilometrowych tras było zbyt wielkim wyzwaniem. Dopiero kiedy skrócono dystans orienteering stał się popularniejszy wśród amatorów. W latach trzydziestych XX w. rozegrano pierwsze zawody międzynarodowe, a po drugiej wojnie światowej biegi na orientację zaczęto uprawiać poza Skandynawią, w 1961 r. powstała Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację, a pięć lat później odbyły się pierwsze mistrzostwa świata.
Dziś ten sport wciąż najpopularniejszy jest w Europie. Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszy się w Ameryce Północnej, Wschodniej Azji i Australii.
Chociaż jest dyscypliną olimpijską, nigdy nie znalazł się w programie igrzysk. I pewnie długo nie znajdzie. Biegów na orientację w zasadzie nie sposób pokazać w telewizji ze względu na zbyt rozległy teren rozgrywania zawodów. Z tego samego powodu oraz tego, że biegi zazwyczaj organizowane są w lesie, trudno oczekiwać tłumu kibiców. Pomimo tej niemedialności, popularność orienteeringu rośnie, a na największych zawodach startuje nawet 25 tys. biegaczy. To liczba porównywalna z frekwencją na największych maratonach na świecie.
O co w tym chodzi?
W biegu na orientację bardzo ważna jest mapa, ale nieco inna od tych używanych podczas leśnych wędrówek. Podstawowa różnica polega na tym, że lasy oznaczone są na niej różnymi odcieniami zieleni. Im ciemniejszy kolor, tym gęstszy las, a więc poruszanie się w nim trudniejsze. Takie oznaczenia pomagają zdecydować czy lepszym rozwiązaniem będzie bieg najkrótszą trasą przez gęstwinę, czy lepiej trochę nadłożyć drogi i pokonać trasę przez rzadsze zarośla.
Reszta oznaczeń przypomina te powszechnie używane. Niebieskie elementy to obiekty wodne: rzeki, strumienie, jeziora, bagna czy studnie. Brązowe poziomnice obrazują ukształtowanie terenu: góry, pagórki, muldy, jary itp. Czarne znaczki pokazują charakterystyczne obiekty, np. głazy, myśliwskie ambony czy np. jaskinie.
Skala map używanych w orienteeringu jest dużo mniejsza niż turystycznych, zwykle 1:15000 lub 1:10000 (1 cm na mapie odpowiada 150 lub 100 metrom w terenie), a w wypadku biegów sprinterskich - nawet mniej niż 1:5000. Oczywiście nie obejdzie się tez bez kompasu. To dzięki niemu można ustawić mapę względem północy, a także przemieszczać się pomiędzy punktami kontrolnymi na azymut.
Punkty kontrolne podczas biegu na orientację oznaczone są tzw. lampionami. To biało-pomarańczowy lub biało-czerwony znacznik w kształcie sześcianu. Każdy z punktów ma swój kod.
wyposażony jest też w perforator, za pomocą którego uczestnik oznacza kartę startową lub, coraz częściej, elektryczny czujnik, który rejestruje chip zawodnika.
Naturalnie w lesie
Najpopularniejszym biegiem na orientację jest bieg klasyczny (nazywany też długim). W równym stopniu sprawdza on techniki orientacji, co sprawność i wytrzymałość zawodnika. Pokonanie trasy zajmuje zwycięzcom około 75-90 minut. Biegi średniodystansowe nastawione są przede wszystkim na dobrą nawigację. Najlepsi kończą je mniej więcej w pół godziny. W biegu sztafetowym wygrywa ta - najczęściej trzyosobowa - drużyna, której zawodnicy po kolei zaliczą jak najszybciej i bezbłędnie swoje trasy. Organizuje się także biegi sprinterskie, nocne, długodystansowe czy punktowe, w których trzeba w określonym czasie zaliczyć jak najwięcej punktów kontrolnych.
Naturalnym terenem do uprawiania biegów na orientację są lasy. Dlatego też Lasy Państwowe postanowiły przyjść z pomocą miłośnikom tej dyscypliny. W 2011 r. Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Biegu na Orientację Leśników przedstawił koncepcję Zielonego Punktu Kontrolnego. Chodzi o zainstalowanie w lasach lub parkach stałych punktów kontrolnych, które umożliwiłyby bieg w dowolnym czasie. Takie standaryzowane punkty mają logo właściciela, zarządcy terenu lub sponsora, plakietki z symbolem orienteeringu, kasownik (perforator) kart kontrolnych oraz kod kreskowy umożliwiający elektroniczne potwierdzenie obecności zawodnika. Do tego zarządcy terenu przygotowują znormalizowane mapy do orienteeringu, które uczestnicy biegu będą np. mogli ściągnąć z internetu.
Do tej pory powstało ponad czterdzieści projektów Zielonych Punktów Kontrolnych w Lasach Państwowych. Są takie na terenie nadleśnictw: Krynki, Bytów, Przedborów, Olsztynek, Wieruszów, Maskulińskie, Spychowo, Brynek, Gdańsk, Mielec, Strzebielino, Hajnówka, Lipka, Woziwoda, Miękinia, Elbląg, Dojlidy, Solec Kujawski, Supraśl, Krasnystaw i Augustów. Ich wykaz można znaleźć na stronie www.zielonypunktkontrolny.pl.
Najnowsze aktualności
DZIŃ ZIEMI 2024
DZIŃ ZIEMI 2024
Dzień Ziemi to największe międzynarodowe święto ekologiczne. Powstało ponad 50 lat temu, aby uświadamiać, jak ważną kwestią jest ochrona środowiska. Z tej okazji przypominamy, co można zrobić dla Ziemi, jak można dbać o naszą planetę.
Planeta kontra tworzywa sztuczne
To hasło tegorocznej edycji Dnia Ziemi. Earthday.org żąda zmniejszenia produkcji WSZYSTKICH tworzyw sztucznych o 60% do 2040 r. Jednak każdy z nas może przyczynić się zbliżenia się do tego celu, poprzez zmniejszenie korzystania z tworzyw sztucznych w naszym codziennym życiu.
Chyba większość z nas słysząc hasło „tworzywa sztuczne” myśli odruchowo „plastik”.
W Światowym Dniu Ziemi przyjrzyjmy się jak kształtuje się lesistość na świecie:
- ogólna powierzchnia lasów świata wynosi około 3 999 134 tys. ha
- powierzchnia lasów w Polsce stanowi 0,23% powierzchni lasów świata i ok 6% powierzchni lasów Unii Europejskiej
- przeciętna lesistości świata to 30,6%
- lesistości Europy (bez Rosji) to 32,2%
- lesistość Polski to 30,8%
(dane pochodzą z BDL-u)
Statystyczny Polak rocznie sięga po ponad 400 opakowań foliowych. Co się z nimi później dzieje? Wiele z nich niestety trafia do środowiska naturalnego. Z raportu Programu Środowiskowego ONZ wynika, że do 2050 roku w oceanach będzie więcej plastiku niż ryb. Dlatego tak ważna jest edukacja i działanie!
Ech, ten plastik
Foliówka porzucona w lesie, na ulicy rozkłada się od 100 do 500 lat. Wnika w glebę i przenika do wód podziemnych. Staje się cichym trucicielem nas wszystkich przez wiele lat. To już nie tylko problem estetyczny. Często zużyte plastikowe torby są wywożone do lasów, stanowiąc pułapki dla drobnych zwierząt. Wabią je resztki pokarmów i napoi. Lasy Państwowe wkładają ogromny wysiłek w usuwanie śmieci z lasów. Każdego roku ich uprzątnięcie kosztuje kilkanaście milionów złotych. W ostatnich latach na ten cel wydawane jest ok. 20 mln zł. Co roku z lasów wywozi się średnio 100 tys. m3 śmieci.
Niestety tylko 8 proc. używanego przez nas plastiku jest poddawane recyklingowi. A niestety problem plastiku stale rośnie. Rocznie na świecie porzucamy od 500 mld do jednego biliona reklamówek. Te, które trafiają w ciągu roku na polskie wysypiska, ważą ok. 55 tysięcy ton. Niestety większość z nich nie jest poddawana recyklingowi. Zamiast tego jest porzucana, a duża część tej masy trafia do wód. Następstwem jest stopniowe rozdrabnianie plastiku aż do formy tzw. mikroplastiku, który jest tak powszechny, że znajduje się już nawet w naszym jedzeniu. Dosłownie jemy plastik, który wcześniej wyrzuciliśmy.
Co proponuje Earthday.org, by zmniejszyć produkcję tworzyw sztucznych o 40% do 2040 roku:
- podnoszenie świadomości społecznej na temat szkodliwości tworzyw sztucznych dla zdrowia ludzi i różnorodności biologicznej oraz położenie nacisku na przejrzystość badań;
- stopniowe wycofywanie pojedynczych tworzyw sztucznych do 2030 r. i włączenie tych zobowiązań do Światowego Traktatu Narodów Zjednoczonych dotyczącego zanieczyszczeń tworzywami sztucznymi w 2024 r.;
- wspieranie polityki mającej na celu zwalczanie wpływu „szybkiej mody” na środowisko, która opiera się na stosowaniu materiałów syntetycznych wykonanych z tworzyw sztucznych, takich jak poliester i nylon;
- wezwanie do inwestowania w innowacyjne technologie mające na celu znalezienie zrównoważonych alternatyw dla tworzyw sztucznych, powstających z ropy i toksycznych chemikaliów;
- https://youtu.be/z975YGzF1sM
Do czego nas zachęca Earthday.org:
- wspieraj albo podpisz petycję EDO dotyczącą Światowego Traktatu Tworzyw Sztucznych. Tworzywa sztuczne stanowią globalne zagrożenie dla środowiska, różnorodności biologicznej i zdrowia ludzkiego. Tylko wspólny wysiłek mogą zapobiec nadciągającemu kryzysowi.
- miej wpływ bezpośrednio ze swojego fotela!. Otrzymuj e-maile z postami, które możesz udostępniać na Facebooku i Twitterze, wzmacniając ruch ekologiczny i docierając do większej liczby osób za pomocą zaledwie kilku kliknięć.
- odrzuć szybką modę. Szybka moda napędza nadmierną konsumpcję, jednorazowość i szkody dla środowiska, jednocześnie utrwalając niesprawiedliwość społeczną poprzez wyzysk w pracy i brak nadzoru regulacyjnego. Dowiedz się, jak zbudować trwałą, niedrogą i modną szafę.
- podejmij wyzwanie i zmniejsz zużycie plastiku, poprzez unikanie przedmiotów jednorazowego użytku. Udostępniaj przyjazne dla środowiska zmiany w mediach społecznościowych, używając #PlasticDetox i inspiruj innych podjęciem zmian w kierunku stylu życia wolnego od plastiku, aby wspólnie wpłynąć na przyszłość!
- dokształcaj się temacie tworzyw sztucznych, zmień swoją perspektywę i zrozum jak mają one szkodliwy wpływ na zdrowie ludzi i planety. Wspieraj pozytywne zmiany.
- zapoznaj się co w Twojej okolicy robi się by zwiększać świadomość na temat klimatu i jego ochrony.
A co może zrobić każdy z nas codziennie:
- Zakupy pakuj we własną torbę wielokrotnego użytku;
- Używaj bidonu na wodę;
- Napoje pij z własnego kubka;
- Nie korzystaj z torebek foliowych;
- Jedzenie do szkoły zabieraj w pudełkach wielokrotnego użytku – „śniadaniówkach”;
- Zrezygnuj z plastikowych słomek i sztućców;
- W miarę możliwości nie kupuj odzieży wykonanej ze sztucznych materiałów (poliester, nylon, itp.).
Trochę historii czyli skąd się wziął Dzień Ziemi
Święto to zostało ustanowione w 1970 roku, obecnie jest obchodzone w 192 krajach. W Polsce Dzień Ziemi świętujemy od 1990 roku.
Przypomnijmy, że początkowo Dzień Ziemi był oddolną inicjatywą. 22 kwietnia 1970 r. 20 mln Amerykanów - wówczas 10 proc. populacji Stanów Zjednoczonych - wyszło na ulice, aby zaprotestować przeciwko ignorancji środowiskowej i domagać się nowej drogi dla planety. Ten dzień uznawany jest za jedno z największych wydarzeń obywatelskich na świecie. Rozpoczął falę działań, w tym przyjęcie przełomowych na tamten moment przepisów dotyczących ochrony środowiska w USA (w odpowiedzi na to wydarzenie powstały Ustawy o czystym powietrzu, czystej wodzie i zagrożonych gatunkach). Powołano także Agencję Ochrony Środowiska (EPA). Później wiele krajów przyjęło podobne przepisy.
Nieco wcześniej, na konferencji UNESCO w 1969 r. wystąpił John McConnel z ideą obchodzonego na całym świecie Dnia Ziemi. Ideę poparł sekretarz generalny ONZ, U Thant. 26 lutego 1971 r. podpisał proklamację, w której wyznaczył równonoc wiosenną jako moment, w którym Narody Zjednoczone obchodzą Dzień Ziemi - 20 albo 21 marca. W 2009 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ ustanowiło nową datę - 22 kwietnia.
Idea troski o naszą planetę łączy ludzi na całym świecie. Każdy z nas ma wpływ na dobrostan Ziemi. Głównym celem święta jest przybliżenie społeczeństwu wszelkich problemów związanych ze współczesną ekologią, upowszechnianie czystych technologii, szeroko pojęta edukacja w zakresie ochrony środowiska i propagowanie idei zrównoważonego rozwoju. Jest to również doskonała okazja do przedstawienia szerokiej liczbie odbiorców zagrożeń naszej planety oraz podjęcie dyskusji o zależnościach pomiędzy ochroną środowiska naturalnego a zdrowiem i życiem ludzi.
Wszyscy używamy tego, co daje nam nasza planeta: wody, powietrza, roślin, lasów. Ziemia jest naszym wspólnym dobrem, dlatego wszyscy musimy troszczyć się o środowisko naturalne. Ta idea, od wielu lat łączy ludzi na całym świecie, niezależnie od narodowości, wyznania, wieku czy innych różnicujących kategorii.
Dzień Ziemi to doskonała okazja do organizowania różnego rodzaju wydarzeń promujących ekologię, w tym akcje sadzenia drzew. Jest to również szansa na poprawę świadomości dotyczącej efektów niszczenia środowiska naturalnego. Ważnym odbiorcą akcji są dzieci i młodzież, od których zależy przyszłość naszej planety.
Zapraszamy również do zapoznania się z naszymi materiałami dotyczącymi problemu śmieci w lasach oraz zasadami prawidłowej segregacji odpadów.
